Ένα μονοπάτι που ξεκινάει από το Τσικαλαριό οδηγεί σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία της Νάξου, το «Απάνω Κάστρο».
Κτισμένο στη βραχώδη κορυφή ενός λόφου, με καταπληκτική θέα προς τη θάλασσα, υπήρξε αμυντικό οχυρό από την αρχαιότητα μέχρι την Ενετοκρατία.
Τα απομεινάρια του τεράστιου τείχους µε τους μεγάλους ορθογώνιους λίθους, που διακρίνονται στο λόφο, ανήκουν προφανώς στην κλασσική εποχή, ενώ το κάστρο που φαίνεται σήμερα το έκτισαν οι Ενετοί περίπου στα μέσα του 13ου αιώνα, και το ονόμασαν Απάνω, για να το ξεχωρίζουν από το Κάτω Κάστρο της Χώρας. Υπήρχαν δύο γραμμές οχυρώσεων.
Η μεγαλύτερη βρισκόταν γύρω από τη βάση του λόφου, όπου σήμερα σώζονται τμήματα του τείχους και ένας πεταλόσχημος προμαχώνας ύστερης εποχής, για πυροβόλα όπλα.
Σε περιόδους επιδρομών, ο λαός συγκεντρωνόταν πίσω από το τείχος της πρώτης οχύρωσης, που όμως σε περιόδους ηρεμίας δεν κατοικείτο.
Γι’αυτό και εκτός από αρκετές ερειπωμένες σήμερα εκκλησίες (Άγιος Ιωάννης, Άγιος Γεώργιος, Μεταμόρφωση, Παναγία Καστριανή κλπ ), δεν έχουν βρεθεί κατάλοιπα άλλων κτισμάτων.
Η δεύτερη γραμμή οχύρωσης, βρισκόταν στην κορυφή του λόφου και περιστοιχιζόταν από απότομες πλαγιές και τείχη.
Εδώ βρισκόταν το κυρίως Κάστρο των Δουκών, όπου σήμερα σώζονται τα απομεινάρια ενός παλατιού, μιας εκκλησίας, καθώς και δύο στέρνες σκαμμένες στο βράχο.
| Οδηγίες Πρόσβασης | Από μονοπάτι που ξεκινάει από το Τσικαλαριό, ή οδικώς από χωματόδρομο που φθάνει έως ένα σημείο ανατολικά της Πάνω Ποταμιάς και από εκεί μέσω μονοπατιού. |
