Σε ένα εντυπωσιακό άγαλμα, μεταξύ πολλών, που στεγάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου στη Χώρα, είναι ένας θωρακοφόρος κορμός με διακοσμημένο θώρακα που στην παλάμη του απλωμένου του χεριού βρίσκεται ένα μαρμάρινο αγαλμάτιο μιας μαινάδας.
Το άγαλμα, ανασκάφηκε το 1986 στο ιερό ναό του Διόνυσου στα Ύρια, μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη Χώρα της Νάξου. Η πινακίδα στο μουσείο που εξηγεί το έργο γράφει: “Κορμός θωρακοφόρου αγάλματος των ρωμαϊκών χρόνων. Παριστάνει τον Ρωμαίο στρατηγό Αντώνιο”.
Μιλήσαμε με τον αρχαιολόγο κ. Βασίλη Λαμπρινουδάκη, υπεύθυνο για την ανασκαφή του χώρου, και του ζητήσαμε να μας δώσει λεπτομέρειες σχετικά με τα ανάγλυφα που διακοσμούν τον θώρακα του γλυπτού…
Μας εξηγεί:
“Το 41 π. Χ. ο Ρωμαίος στρατηγός Μάρκος Αντώνιος μετά τη μάχη των Φιλίππων, όπου νικήθηκαν οι δολοφόνοι του Καίσαρα, έλαβε υπό τον έλεγχό του το ανατολικό μέρος του Ρωμαϊκού Κράτους.
Χρησιμοποιώντας για καλύτερο έλεγχο του κόσμου της περιοχής αυτής τη θρησκεία, ανακήρυξε τον εαυτό του «Νέο Διόνυσο» και διέταξε τον κόσμο να τον λατρεύει.
Οι Νάξιοι, που ο σημαντικότερος ναός τους στα Ύρια ήταν αφιερωμένος στον προστάτη του νησιού Διόνυσο, έφτιαξαν το άγαλμα του Αντωνίου και το έστησαν μέσα στο ναό.
Τον παρέστησαν ως στρατηγό με θώρακα, αλλά τον θώρακα τον διακόσμησαν με ανάγλυφα που αναφέρονταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον Αντώνιο”.
Τι ακριβώς βλέπουμε στο συγκεκριμένο άγαλμα;
Μέρος Α (τo πάνω μέρος)
“Στο πάνω μέρος παρέστησαν το σύμπλεγμα αγαλμάτων που παρίστανε την “τιμωρίας της Δίρκης”, και το οποίο ο Αντώνιος είχε πάρει από τη Ρόδο και το είχε εγκαταστήσει στη Ρώμη”.
Μέρος Β (στη μέση)
“Πιο κάτω παρέστησαν τον Ηρακλή με το λιοντάρι, γιατί η οικογένειά του Αντωνίου έλεγε πως καταγόταν από ένα γιο του Ηρακλή τον Άντωνο”.
Μέρος Γ (στο κάτω μέρος του θώρακα)
“Χαμηλά εικόνισαν τον Διόνυσο με τον πάνθηρα, υπονοώντας την ιδιότητα του Αντωνίου ως ‘Νέου Διονύσου'”.
Στην παλάμη
“Εδώ βλέπουμε μια μαινάδα που χορεύει τονίζοντας περισσότερο αυτή την τελευταία ιδιότητα του Αντωνίου-Διονύσου”.
