Στο τέλος Οκτωβρίου και στις αρχές Νοεμβρίου τελειώνει η περίοδος της σοδειάς για το νέο κρασί και αρχίζει η τοπική παράδοση της απόσταξης της ρακής, που συνοδεύεται από τοπικά γλέντια.
Εάν βρεθείτε στη Νάξο την εποχή αυτή, ρωτήστε πού θα βρείτε το τοπικό «ρακιντζό» και γίνετε και εσείς μέλος της μυσταγωγίας και του κεφιού που συνοδεύει τα ρακοκάζανα, εκεί που το κρασί και η μουσική δίνουν και παίρνουν.
Κάθε χρόνο, οι ντόπιοι παίρνουν τα υπολείμματα των σταφυλιών από τα πατητήρια που έχουν μείνει σε διαδικασία ζύμωσης για περίπου 40 μέρες και τα βράζουν σε μεγάλα καζάνια, με τη βοήθεια ξύλων, μέχρι να αρχίσει η απόσταξη της ρακής.
Τα καζάνια έχουν κλειστεί αεροστεγώς και καθώς ο ατμός περνά από τον λεπτό σωλήνα, αναμειγνύεται με κρύο νερό και δημιουργεί το διάφανο και δυνατό ποτό που λέγεται ρακή. Χωρίς την προσθήκη συντηρητικών, το ποτό που παράγεται είναι αγνό, αλλά και πολύ δυνατό.
Για το λόγο αυτό η ρακή της πρώτης αυτής απόσταξης δεν πίνεται. Τα λίτρα που ακολουθούν στην επόμενη φάση της απόσταξης δίνουν τη ρακή που πίνουμε, με περιεκτικότητα αλκοόλ που κυμαίνεται μεταξύ 30 και 40 βαθμών.
Αναμένοντας το τελικό απόσταγμα, οι επισκέπτες μαζεύονται γύρω από τα καζάνια, γλεντώντας, τρώγοντας εκλεκτούς ντόπιους μεζέδες, χορεύοντας και τραγουδώντας, συχνά μέχρι το πρωί.
Ρακή – Σύντομος οδηγός:
Η ρακή είναι ένα δυνατό αλκοολούχο ποτό, 30-40 βαθμών αλκοόλ, που συνήθως απαντάται και με άλλα ονόματα, όπως τσίπουρο και τσικουδιά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ή ζιβανία στην Κύπρο.
Το ρακόμελο, που λέγεται και Ψημένη Ρακή και παράγεται σε πολλά κυκλαδονήσια, όπως την Αμοργό και τη Σχοινούσα, φτιάχνεται με την προσθήκη μελιού και μπαχαρικών στο μείγμα της ρακής.
Συνήθως σερβίρεται ζεστό και λέγεται ότι έχει και θεραπευτικές ιδιότητες, κυρίως για το κρυολόγημα.