Η Παναγία Πρωτόθρονος στο Χαλκί, είναι μία από τις σημαντικότερες εκκλησίες του νησιού.
Κτίστηκε στην παλαιοχριστιανική εποχή ως τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική, και τον 9ο αιώνα μετατράπηκε σε σταυροειδή εγγεγραμμένη με τρούλο. Υπάρχουν και δύο πρόσθετα κλίτη που κτίστηκαν μεταγενέστερα.
Στο εσωτερικό της σώζονται 5 στρώματα τοιχογραφιών: παλαιοχριστιανικών χρόνων, ανεικονικές του 9ου αιώνα, του 10ου, 11ου, και 13ου αιώνα. Η τοιχογραφία που απεικονίζει την Παναγία με τη ρόκα στο χέρι (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου), στην κόγχη του ιερού, θεωρείται μοναδική στα Βαλκάνια.
Σύμφωνα με την παράδοση ονομάζεται Πρωτόθρονη γιατί είναι η πρώτη εκκλησία που κτίστηκε στη Νάξο, ενώ αποδεδειγμένα λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1052 μ.Χ.
| Οδηγίες Πρόσβασης | Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. |
