Το σημαντικότερο μνημείο της περιοχής του Φιλωτίου και ένα από τα σημαντικότερα της Νάξου, είναι ο θρυλικός Πύργος του Χειμάρρου.
Κτισμένος στην κορυφή ενός λόφου που βρίσκεται στο δρόμο τον Καλαντό, πήρε το όνομά του από τους δύο χείμαρρους που καθόριζαν την περιοχή ανατολικά και δυτικά.
Σύμφωνα με τους σύγχρονους μελετητές, χρονολογείται στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα και θεωρείται εξαιρετικό δείγμα της ελληνιστικής αμυντικής αρχιτεκτονικής.
Κατασκευασμένος από τεράστιους μαρμάρινους ογκόλιθους, ήταν κυκλικός με ύψος περίπου 20μ και διάμετρο στη βάση του 9.2μ.
Είχε 4 ορόφους που επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μαρμάρινη σκάλα, ενώ γύρω του υπήρχε τετράγωνο περιτείχισμα με μήκος περίπου 35μ στην κάθε πλευρά.
Σήμερα σώζεται αρκετά καλά το εξωτερικό του Πύργου, σε ύψος περίπου 15μ, ενώ μεγάλα τμήματα της εσωτερικής επένδυσης έχουν καταρρεύσει ή είναι ετοιμόρροπα.
Επίσης σώζονται τμήματα του περιτειχίσματος καθώς και λείψανα κτιρίων που υπήρχαν μέσα από το περιτείχισμα, μερικά από τα οποία ήταν ελαιοτριβεία.
Η χρήση του Πύργου του Χειμάρρου, όπως και άλλων παρόμοιων Πύργων στις Κυκλάδες, δεν είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένη και ποικίλλει ανάλογα με την εποχή και τη θέση τους.
Σύμφωνα με κάποιον μελετητή, ο Πύργος του Χειμάρρου ήταν βάση μιας μικρής στρατιωτικής μονάδας και καταφύγιο για τους κατοίκους των γύρω οικισμών και των ζώων τους, ενώ σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ήταν «φρυκτώριο», δηλαδή τόπος μετάδοσης μηνυμάτων με φωτιά η καπνό, σε άλλους ανάλογους πύργους στη Νάξο και στα γύρω νησιά.
| Οδηγίες Πρόσβασης | Ο πύργος του Χειμάρρου απέχει από το Φιλώτι 14χλμ και βρίσκεται στον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί νότια προς τον Καλαντό. |
