Σαγκρί

Κτισμένο σε εύφορο οροπέδιο στο δυτικό τμήμα του νησιού, το Σαγκρί, είναι ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Νάξου.

Το όνομά του, προέρχεται από παραφθορά του Saint Croix, που είναι η γαλλική ονομασία του διπλανού μοναστηριού του Τίμιου Σταυρού (πύργος Μπαζαίου), ενός από τα πολλά αξιοθέατα της περιοχής.

Το σημαντικότερο ωστόσο αξιοθέατο της ευρύτερης περιοχής είναι ο αρχαιολογικός χώρος του Γύρουλα με τον πρόσφατα αναστηλωμένο ναό της Δήμητρας, που απέχει μόλις 4 χλμ από το Σαγκρί.

Εκτός όμως από τα γύρω αξιοθέατα και το ίδιο το χωριό, που αποτελείται από το Άνω Σαγκρί και το Κάτω Σαγκρί (διατηρητέος οικισμός), είναι γνωστό για την καταπληκτική αρχιτεκτονική του.

Στο Άνω Σαγκρί αξίζει να επισκεφθείτε το εντυπωσιακό πρώην μοναστήρι του Αγίου Ελευθερίου, με τον πυργοειδή ναό, που στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτούργησε και σαν κρυφό σχολειό, ενώ σήμερα στεγάζει Λαογραφικό μουσείο.

Στο Κάτω Σαγκρί βρίσκονται τα ερείπια δύο Ενετικών πύργων, ενώ ένας τρίτος, ο Πύργος του Παλαιολόγου του 1699, σήμερα ανακαινισμένος και κατοικήσιμος, απέχει περίπου 20 λεπτά από το χωριό.

Πολύ αξιόλογες είναι και οι βυζαντινές εκκλησίες της περιοχής από τις οποίες ξεχωρίζουν η Παναγία Ορφανή δίπλα στον πύργο του Παλαιολόγου, η Παναγία Αρκουλιώτισσα, η Παναγία Καλορίτισσα, ο Άγιος Αρτέμιος, ο Άγιος Νικόλαος και πολλές ακόμα.

Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού σήμερα είναι περίπου 350 και ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία κυρίως αγελάδων.

Μέσα στο χωριό λειτουργούν καφενεία και ταβέρνες με σπιτικό φαγητό και εκλεκτά προϊόντα τοπικής παραγωγής, ενώ πανηγύρια στο Σαγκρί γίνονται το Δεκαπενταύγουστο, την 1η Ιουλίου των Αγίων Αναργύρων και στις 8 Νοεμβρίου των Ταξιαρχών.

Ξακουστές είναι και παραλίες της περιοχής, όπως ο Ορκός και η Μικρή Βίγλα, παράδεισος για τους λάτρεις του wind surfing και του kite surfing, το Καστράκι, η Γλυφάδα αλλά και οι όμορφες αμμουδιές στο Αλυκό με το υπέροχο κεδροδάσος.