Στη θέση Ύρια, νότια της πόλης της Νάξου, στο κέντρο της εύφορης υγρής κοιλάδας του Λιβαδιού, λειτούργησε από τον 14o π.Χ. αι. έως και την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας ένα από τα σπουδαιότερα ιερά της πόλεως των Ναξίων, αφιερωμένο στο Διόνυσο και ενδεχομένως και σε μια γυναικεία θεότητα της φύσης.
Η λατρεία από τη Μυκηναϊκή εποχή (14ος π.Χ. αι.) έως τη Μεσογεωμετρική περίοδο (800-750 π.Χ.) ήταν υπαίθρια. Ακολούθησε η οικοδόμηση τεσσάρων διαδοχικών κτηρίων, στην ίδια θέση και με τον ίδιο προσανατολισμό, τα οποία εξυπηρέτησαν τις διαρκείς και ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των πιστών σε μια περιοχή με εξαιρετικές γεωμορφολογικές δυσκολίες λόγω του ελώδους χαρακτήρα της.
Σήμερα έχει αποκατασταθεί στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο του Μονάχου, η τελευταία φάση, ο μνημειώδης ναός της Αρχαϊκής εποχής (580π.Χ.).
Οι ναοί των Υρίων τεκμηριώνουν με μοναδική πληρότητα τη γέννηση της μαρμάρινης νησιωτικής ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Ο ναός αυτός μετατράπηκε σε χριστιανική Βασιλική στο 5ο-6ο μ.Χ. αιώνα. Οι αλλεπάλληλες πλημύρες είχαν ως συνέπεια την εγκατάλειψή της και τη μεταφορά της λατρείας στο γειτονικό ναό του Αγίου Γεωργίου.
Τις ανάγκες των πιστών εξυπηρετούσε εστιατόριο –η παλαιότερη οικοδομική του φάση χρονολογείται στην πρώιμη Αρχαϊκή εποχή – που αντικαταστάθηκε από μεγαλύτερα κτήρια κατά τους Κλασικούς χρόνους και τη Ρωμαιοκρατία.
Μικρό δείγμα των κινητών ευρημάτων που απεκάλυψε η πολύχρονη ανασκαφική έρευνα στην περιοχή εκτίθεται στο κτήριο της Μουσειακής Συλλογής.
 |
Καθημερινά εκτός Δευτέρας |  |
08:30 – 15:00 |
 |
22850 42325, 22850 22725 |  |
22850 227285 |
 |
Η είσοδος είναι δωρεάν |
| Οδηγίες Πρόσβασης | Μόνο με ιδιωτικό μέσο μεταφοράς. |
| Δυνατότητα Πάρκινγκ | Υπάρχει διαμορφωμένος χώρος στάθμευσης πριν την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο. |
| Προσβασιμότητα για άτομα με ειδικές ανάγκες | Δυνατότητα πρόσβασης για άτομα με ειδικές ανάγκες. |
